29 yaşında genç bir girişimci olan Aygün Keskin, kariyerine çırak olarak başladığı bobinaj firmasında ortak olarak devam ediyor. FOSTER Projesi İstihdam Taahhütlü KOBİ Finansman Destek Programı’ndan aldığı krediyle ham madde satın alarak üretimini artırmayı hedefliyor. Aygün Keskin, erken yaşlarda Gebze Aslan Bobinaj şirketinde çırak olarak işe başladı. Yanında çalıştığı ve işi öğrendiği ustası ve aynı zamanda patronu, işleri büyütmeye karar verince o da çalıştığı şirkete ortak oldu. Otomotiv, demir, döküm sektörlerinin çalışan sistemlerinin dönüşünü sağlayan elektrik motorların sarımını, bakım ve yenilemelerini yaptıklarını belirten Aygün, işletmeyi kurdukları günden bu yana en büyük eksikliğin nitelikli eleman olduğunu ifade ediyor. İş yoğunluğunu daha uzun çalışma saatleriyle aşmaya çalıştıklarını kaydeden Aygün, “Kocaeli’nde fabrikalar çift vardiya çalışırken biz ekip sayımızın az olması nedeniyle tek vardiya çalışıyoruz. Eleman sayımızı artırıp fabrikamızı kurmak istiyoruz. İş yerimiz 60 m2 kurulu bir alana sahipti, 500 m2’ye taşıdık. Şimdi hayalimiz 1000 m2’ye taşınmak” diyor. FOSTER Projesi kapsamında yararlandığı finansman desteği ile ham madde aldıklarını kaydeden Aygün, “Kredinin faydasını en çok bakır fiyatlarının değişkenliğine bağlı yaşanan ödeme sıkıntılarında sağladığı kolaylıkla gördük.” diyor.

FOSTER Projesi’nin Gaziantep’teki yararlanıcıları arasında yer alan Adams Diş, 43 yaşındaki Teyfik Ali Demir’in ikinci girişimcilik teşebbüsü. Daha önce Gaziantep KÜSGET Sanayi Sitesi’nde oto tamir işi yapan Teyfik Ali Demir, 5 yıl önce kurduğu firmasında şimdi diş protezi üretiyor. FOSTER Projesi sayesinde ham madde ihtiyacını karşılayan Demir’in hayalinde hem işini devam ettirmek hem de öğrenmek isteyenlere bu işi öğretmek yer alıyor.

Küçük yaşlardan bu yana diş protezi sektörüne olan merakına kayıtsız kalamayan Demir, oto yedek parça işletmesini kurduktan sonra konuyla ilgili bir eğitime katılmış. Bu esnada bir diş polikliniğinde çıraklık da yaptığını belirten Teyfik Ali Demir, İşletme Yönetimi ön lisans eğitimiyle edindiği bilgileri işine yansıtmış. Demir, şimdi toplam 24 çalışanıyla günde ortalama 150 diş protezi üretiyor. Eğitimin önemine inanan Demir, en büyük hayalini imalata devam ederken aynı zamanda eğitim merkezi haline getirebilecekleri bir işletme kurarak diş alanındaki eğitim açığını 5 yıl içerisinde kapatmak olarak aktarıyor.

“Teknolojik açıdan ve kapasite olarak Gaziantep’te iyi bir durumdayız. 3D yazıcıların da teminiyle birlikte çalışmalarımızı %60 oranında dijitale çevirmeyi başardık. COVID 19 pandemisi döneminde %10-15 kapasiteyle çalıştık; deprem nedeniyle bir hafta işlerimiz durdu ama şu anda iyi durumdayız” diyen Demir, FOSTER Projesi’nden aldığı desteğin işletmesinin geleceğinin inşasındaki faydasını ise şu sözlerle özetliyor: “Kullandığımız bu krediyle iki yıllık ham madde ihtiyacımızı karşılamış olduk. Kur farkından dolayı hem gelecek dönem maliyetinden kurtulmuş olduk hem de karımızı arttırmış olduk. Ayrıca nakit para ile ham madde alabilme olanağı sunduğu için tedarikçiden yüksek iskonto alabildik.”

Türkiye’de binlerce ailenin geçim kaynağı olan halı dokumacılığı denince ilk akla gelen şehirlerden biri de Gaziantep oluyor. Şehirde faaliyet gösteren Ravanda Halı da bu alanda önde gelen aile işletmelerinden biri. 228 çalışanı olan Ravanda Halı’nın Şirket Müdürü Mustafa Uzanır, FOSTER Projesi kapsamında faydalanılan kredinin vadesinin uzun olmasının avantajına vurgu yaparken “Uzun vadede kredi bulmanın bu kadar zor olduğu bir dönemde bir de faiz/kâr payı desteği alabiliyor olmamız krediyi çok daha cazip hale getirdi” diyor.

“Burası 3 kuşaktır süregelen bir aile işletmesi. Faaliyetimiz ilk başta ufak bir makineyle ve el dokumasıyla başladı; sonrasında her geçen sene ürün gamımız gelişti. Ben bu sektörün içine doğdum da diyebilirim” diye anlatıyor Mustafa Uzanır şirketlerinin hikayesini. 9 yıldır şirkette çalıştığını kaydeden 35 yaşındaki Uzanır, şu anda polyester halı ve baskı halılarının talep gördüğünü, üretimlerinin ağırlıklı olarak ihracata dönük olduğunu anlatıyor ve ekliyor: “İhracat yaptığımız ülkeler arasında Kanada, Suudi Arabistan, İngiltere, Fransa, Amerika Birleşik Devletleri gibi ülkeler var. Ürünlerin % 5’i iç piyasaya gidiyor”.

6 Şubat’ta Kahramanmaraş merkezli olarak yaşanan deprem felaketi nedeniyle 2 hafta fabrikalarının kapalı olduğunu aktaran Uzanır, yaşanan kayıpların üretimlerine yansıyan etkisini anlatırken finansmana erişim ihtiyacının daha da önem kazandığına değiniyor ve FOSTER Projesi kapsamında aldığı kredi ile durma noktasına gelen işlerin tekrar canlandığını paylaşıyor.

İstihdam Taahhütlü KOBİ Finansmanı Destek Programından aldığı krediyle ham madde satın aldıklarını kaydeden Uzanır, şirketlerinin büyüme sürecinde en büyük zorluğun finansmana erişimde yaşandığını söylüyor. “Bizim sektörde ham madde ithaldir. Ham maddenin yani ipliğin halıya dönüşmesi ortalama 6 ay gibi bir süreç alıyor. Bu durumda elimizde nakdin olması bizi çok rahatlattı.” diyor.

Şanlıurfa’da yağlı tip dağıtım ve güç trafosu üreten Trans-El Elektrik, 6 Şubat’ta gerçekleşen Kahramanmaraş merkezli depremlerin yaralarını ihracat hacmini artırarak sarmayı hedefliyor.

Şanlıurfa’da iki ortağıyla beraber Trans-El Elektrik firmasını yöneten Müslüm Kara 36 yaşında. Elektrik-elektronik mühendisi genç bir iş insanı olan Kara, FOSTER Projesi İstihdam Taahhütlü KOBİ Finansman Destek Programından yararlanarak, aldığı cazip krediyle ham madde satın almış ve işletme sermayesini güçlendirmiş.

Şubat ayında ülkemizde meydana gelen ve 11 ili etkileyen depremler nedeniyle işlerinin olumsuz etkilendiğini anlatan Kara, özellikle Adıyaman ve Kahramanmaraş bölgesinde sattıkları ürünlerin tahsilatını yapamadıklarını ve verilen çeklerin henüz ödenemediğini belirtiyor. Buna bağlı olarak üretimin tamamen durduğu zamanlar olduğunu vurgulayan Kara, personelin de moral ve motivasyonunun düştüğünü ekliyor. Müslüm Kara, depremin de etkisiyle ön plana çıkan ihtiyacın daha çok KOBİ’lerin çalışamadıkları döneme ilişkin sabit giderlerinin karşılanması için finansman desteği olduğunu söylüyor. Kara, KOBİ’lerin diğer bir ihtiyacının ise “kapasite ve istihdamı artırmak için yatırım teşviği sağlanması” olduğunu belirtiyor.

Trans-El Elektrik nitelikli eleman ihtiyacını kuruluşundan bu yana deneyimli personelleri firma bünyesinde tutarak ve yeni personelleri eğiterek karşılıyor. Bir girişimci olarak üretime ve ihracata katkı sağlamanın kendisini beslediğini anlatan Kara, istihdama sağlanan desteğin onlara güç verdiğini ve şu anda 40 olan çalışan sayılarını 250’ye çıkarmayı hedeflediğini de ekliyor. Kara, “Yıllık ortalama 3 bin trafo üretiyoruz. Ortadoğu’dan ziyade Avrupa ve Amerika’ya ihracatımızı artırmayı hedefliyoruz” diye belirtiyor.  

Trans-El Elektrik’in FOSTER Projesi aracılığıyla sağladığı yeni istihdamlardan biri de Osman Karakaş. 36 yaşında olan Karakaş, ailesinin geçimini sağlıyor. Bobin sarımı işi yapan Karakaş, “Proje sayesinde iş sahibi oldum. Gelecekle ilgili hayalim, işimin devam etmesi” diyor.

FOSTER Projesi Deprem Yaralarını Saran KOBİ’lerin Yanında

Avrupa Birliği tarafından finanse edilen, KfW Kalkınma Bankası tarafından yönetilen ve KOSGEB tarafından yürütülen “Türkiye’de Sosyal ve Ekonomik Uyumu Teşvik Etmek İçin Özel Sektörün Güçlendirilmesi (FOSTER)” Projesi kapsamında devam eden faiz/kâr payı ve hibe programlarında, 6 Şubat 2023 depreminden etkilenen 6 ilde faaliyet gösteren KOBİ’ler için esneklikler getirildi.

Adana, Gaziantep, Hatay, Kahramanmaraş, Kilis ve Şanlurfa’da faaliyet gösteren KOBİ’ler, hem İstihdam Taahhütlü Kobi Finansman Destek Programı’nda hem İstihdam Taahhütlü KOBİ Destek Programı’nda getirilen esnekliklerle deprem yaralarını daha rahat sarma imkânı bulacak. Getirilen esneklikler şöyle:

İstihdam Taahhütlü KOBİ Finansman Destek Programı

%50 Yeni İstihdam Yaratma Zorunluluğu 6 İlde Esnetildi

Program şartlarına göre; KOBİ’lerin taahhüt ettikleri istihdamın yarısının yeni işe alınacak kişilerden oluşması gerekiyor. Yapılan değişiklikle deprem bölgesindeki 6 ilde faaliyet gösteren yararlanıcı KOBİ’ler için bu şart esnetildi. Yeni uygulama ile KOBİ’ler program kapsamında taahhüt ettikleri sayıda istihdamı “korunan veya yeni istihdam” olarak gerçekleştirebilecek.

Prim Gün Şartı’nda Büyük Esneklik

Program kapsamında,KOBİ’lerin3 aylık kredi taksit geri ödemelerinin %50’lik faiz/kâr payı tutarını geri alabilmesi için; ilgili 3 aylık dönemde her yeni istihdam için en az 60 prim gün ödeme zorunluluğu bulunuyor. Deprem illerindeki KOBİ’ler için getirilen esneklikle bu zorunluluk “en az 30 gün olarak” değişiyor. Hem “korunan” hem de “yeni” istihdam için 30 günlük prim gün ödeme süresini gerçekleştiren KOBİ’ler istihdam taahhüdü koşulunu yerine getirmiş olacak. Yapılan revizyona göre, korunan istihdam için uygulanan önceki yıla ilişkin ödenen prim gün sayısı ortalaması karşılaştırması yapılmayacak.

Ç&S Uyum İzlemeleri 7 ay yapılmayacak

Yaşanan deprem felaketi nedeniyle Adana, Gaziantep, Hatay, Kahramanmaraş, Kilis ve Şanlıurfa’da 6 Şubat 2023 ve 31 Ağustos 2023 tarihleri arasında yapılması planlanan Çevresel ve Sosyal Uyum İzlemeleri ’ne ara verildi.

Program Dışı Kalma Kriteri Esnetildi

İstihdam Taahhütlü KOBİ Finansman Destek Programı’na göre, istihdam şartlarını iki dönem üst üste sağlayamayan işletmeler, program kapsamından çıkarılıyor. Yapılan değişiklikle, bu kural 6 ilde yer alan program yararlanıcısı işletmeler için 4 dönem üst üste gerekli şartları yerine getirememeleri durumunda uygulanacak.

İstihdam Taahhütlü KOBİ Destek Programı

Yeni İstihdam Kriteri Esnetildi

İstihdam Taahhütlü KOBİ Destek Programı’na göre KOBİ’lerin taahhüt ettikleri istihdamın yarısının yeni işe alınacak kişilerden oluşması gerekiyor. Yapılan değişiklikle deprem bölgesindeki 6 ilde faaliyet gösteren KOBİ’ler için bu şart esnetildi. Yeni uygulama ile KOBİ’ler program kapsamında taahhüt ettikleri sayıda istihdamı “mevcut veya yeni istihdam” olarak gerçekleştirebilecek.

Prim Gün Şartı’nda Büyük Esneklik

İstihdam Taahhütlü KOBİ Destek Programı’ndan yararlanan KOBİ’ler, her yeni ve mevcut personelleri için her 4 aylık izleme döneminde en az 80 prim günü ödemek zorunda. Yapılan değişiklikle; Adana, Gaziantep, Hatay, Kahramanmaraş, Kilis ve Şanlıurfa’da faaliyet gösteren KOBİ’ler için bu koşul 40 güne indirildi. Ankara, Bursa, İstanbul, İzmir, Kayseri, Kocaeli, Konya, Mardin ve Mersin illerinde ise ilk izleme döneminde sağlanması gereken prim gün sayısı her bir istihdam için 80’den 40 güne indi. Diğer izleme dönemlerinde 80 gün prim ödeme zorunluluğu devam edecek.

Programda yapılan revizyonla, izleme dönemlerinde, KOBİ’lerin teklif çağrısı ilan tarihinden önceki son 12 aya ilişkin SGK prim günleri toplamının üçte birini sağlaması şartı aranmayacak. KOBİ, taahhüdüne göre 1 ya da 2 mevcut istihdam taahhüdüyle sürece devam edecek.

İstihdam Taahhütlü KOBİ Destek Programı’na KOBİ’lerden Yoğun İlgi

FOSTER Projesinin iki ana bileşeninden olan İstihdam Taahhütlü KOBİ Destek Programı’na KOBİ’ler büyük ilgi gösterdi. “Rekabetçiliği Geliştirme ve İstihdamın Artırılması” ana temasıyla tekliflerini hazırlayıp programdan yararlanmak için başvuran KOBİ’lerin sayısı hedeflerin çok üzerinde gerçekleşti.

Program kapsamında KOBİ’ler; kapasite, pazar payı, ürünün katma değeri ile enerji verimliliğinin artırılması, ürün geliştirme ve çeşitlendirme, dijitalleşme, yeşil üretime geçiş ve işletmeler arası iş birliği alanlarında projelerini sundu.

Program kapsamında başvuru teklifleri alınan kabul edilen KOBİ’ler, personel giderleri ile makina, teçhizat, kalıp, yazılım ve eğitim giderleri için destek alacak.

İşletmeler, istihdam taahhütlerine göre 1 milyon liraya kadar geri ödemesiz destekten faydalanacak. Proje illeri olan Adana, Ankara, Bursa, Gaziantep, Hatay, İstanbul, İzmir, Kahramanmaraş, Kayseri, Kilis, Kocaeli, Konya, Mardin, Mersin ve Şanlıurfa’da verilecek destekle en az 2 bin 788 kişilik istihdam sağlanacak. Söz konusu istihdam, yeni istihdam yaratılması veya hâlihazırda istihdam edilenlerin işlerinin korunması şeklinde gerçekleşecek.

Hibe Programında Çağrı Takvimi Güncellendi

Kahramanmaraş merkezli deprem felaketi nedeniyle süreci bir süre ertelenen FOSTER Projesi İstihdam Taahhütlü KOBİ Destek Programı kaldığı yerden devam ediyor. Program kapsamında birinci aşamada uygun bulunan başvurular, ikinci aşama değerlendirmesinde oluşturulan bağımsız kurullar tarafından değerlendirilecek.

Desteklerin başlangıç tarihi 1 Ağustos 2023 olarak öngörülmektedir.

Güncellenmiş Çağrı Takvimi şöyle:

ÇAĞRI TAKVİMİ
Faaliyet	Tarih
Teklif Çağrısı İlanı	26.12.2022
Başvuru	26.12.2022-27.01.2023
Birinci Aşama Değerlendirmesi	30.01.2023-08.05.2023
İlk Kontrol	09.05.2023-18.05.2023
Başvuruların İşletme Tarafından Düzeltilmesi	19.05.2023-21.05.2023
Son Kontrol	22.05.2023-23.05.2023
İkinci Aşama Değerlendirmesi ve İtiraz Hakkı Olan İşletmelere Bildirilmesi	24.05.2023-21.06.2023
İtiraz Başvurusu	22.06.2023-23.06.2023
Hakem Değerlendirmesi	26.06.2023-12.07.2023
İtirazı Kabul Edilen Başvuruların Kurul Değerlendirmesi	13.07.2023-26.07.2023
Sonuçların İlanı ve İşletmelere Bildirim Yapılması	27.07.2023-31.07.2023
Destek Başlangıç Tarihi	01.08.2023*
Birinci İzleme Dönemi Başlangıcı	01.12.2023
Birinci Çevresel ve Sosyal İzleme Dönemi Başlangıcı	01.12.2023-01.02.2024
İkinci İzleme Dönemi Başlangıcı	01.04.2024
Üçüncü İzleme Dönemi Başlangıcı	01.08.2024
Dördüncü İzleme Dönemi Başlangıcı	01.12.2024
İkinci Çevresel ve Sosyal İzleme Dönemi	01.08.2024-01.10.2024
Destek Bitiş Tarihi	01.03.2025

* Hatay ve Kahramanmaraş illerinde 31.07.2023 tarihine kadar destek sürecine yukarıda belirlenen destek başlangıç tarihinde başlayamayacağını bildiren işletmelerin destek başlangıç tarihi 01.01.2024’tür. Desteğin başlamasını takip eden izleme süreçleri bu tarih dikkate alınarak belirlenir.

15 İlde Binden Fazla KOBİ’yle Buluştuk!

FOSTER Projesi kapsamında Aralık ayı sonunda başlayan ve Ocak ayında devam eden Bilgilendirme Toplantıları’nda binden fazla KOBİ ile bir araya geldik. Proje illeri Adana, Ankara, Bursa, Gaziantep, Hatay, İstanbul, İzmir, Kahramanmaraş, Kayseri, Kilis, Kocaeli, Konya, Mardin, Mersin ve Şanlıurfa’da gerçekleştirilen 16 toplantıda KOBİ’lere, İstihdam Taahhütlü KOBİ Destek Programı ile İstihdam Taahhütlü KOBİ Finansman Destek Programı hakkında bilgi verildi.

Toplantılarda KOBİ’ler her iki programın uygulama esasları ve koşullarıyla ilgili sorularını proje uzmanlarına yöneltti. Toplantılar boyunca KOBİ’ler özellikle her iki programın başvuru koşullarıyla ilgili bilgi aldı.

54 yaşında ve ilköğretim mezunu bir girişimci olan Mustafa Badıllı, yıllarca sanayide çıraklık ve kalfalık yaparak işi öğrendikten sonra sektördeki boşluğu görerek nasıl kendi şirketini kurduğunu anlatıyor ve Şanlıurfa’daki ilk tarım makineleri üreticisi olarak girişimcilik yolculuğunu paylaşıyor. Yıllar önce başladığı serüvene yılda 15 bin tarım ilaçlama makinesi üreten bir firma sahibi olarak devam eden Mustafa Badıllı, FOSTER Projesi’nden kullandıkları krediyle makine parklarını büyüttüklerini ve ham madde satın aldıklarını söylüyor.

Badıllı Makine ve Tarım’ı kurarken en büyük motivasyonunun “istihdama katkı, üretim ve ihracatla ülke ekonomisine destek olmak” olduğunu kaydeden Badıllı, firmayı kurduklarından bu yana en büyük eksiklerinin nitelikli eleman bulmak olduğunu vurguluyor. COVID-19 pandemisi döneminde yüksek fiyatlardan dolayı ham madde tedarik etmede zorlandıklarını anlatan Badıllı, pandemide gıdaya olan ihtiyacın artmasıyla işlerinin hızlanarak arttığını ve tam kapasite çalıştıklarını da ekliyor.

6 Şubat’ta Kahramanmaraş merkezli yaşanan depremler ise şirketin bir başka sınavı oldu. Badıllı, depremin etkilerini “Deprem bölgesinde bayilerimiz vardı, iş hacmimiz düştü. Üretim tesislerimizde bir sorun olmadı ama bir çalışanımızı depremde kaybettik. Dolayısıyla moral ve motivasyon düşüklüğü yaşadığımız için üretimde geriye düştük” diye anlatıyor. Depremin olumsuz etkilerini en hızlı şekilde atlatabilmek için bölgedeki firmaların finansman ihtiyacına dikkat çeken Badıllı’nın hedefinde “üretim kapasitesini artırmak, ek üretim tesisi kurmak, ihracat ülkelerini çeşitlendirmek ve istihdamı artırmak” var. FOSTER Projesi Faiz/Kar Payı Destek Mekanizmasında vadenin uzun olmasının ve düşük faiz/kâr payı oranının kendilerini cezbettiğini dile getiren Badıllı, “Destek en çok ham madde ve makine alımında katkı sağladı. Bu tarz projelerin üretim ve ihracat yapan firmaların gelişimine katkı sağlanması için devamını diliyoruz.” diyor.